Olijfolie en β-sitosterol

β-sitosterol is een bio-actief stofje dat wijdverbreid is in het plantenrijk. Het komt vooral voor in plantaardige oliën, noten, bonen en avocado's. β-sitosterol (of beta-sitosterol) is een van de meest bekende fytosterolen met een chemische structuur die lijkt op cholesterol.

Er is al heel wat wetenschappelijk onderzoek gedaan naar de effecten β-sitosterol in het menselijk lichaam en de resultaten lijken positief. Wat wel zeker is, is dat β-sitosterol kan helpen het cholesterolgehalte te verlagen door de hoeveelheid cholesterol die het lichaam kan binnendringen te beperken. Het kan ook helpen de zwelling in de prostaat - een vergrote prostaat (BPH) - en andere weefsels te verminderen[1].

De Nederlandse Hartstichting meldt dat plantensterolen, waaronder β-sitosterol, de opname van cholesterol uit de darmen verminderen. Door dagelijks 1,5 tot 3 gram plantensterolen te consumeren, kunt je je cholesterol met ongeveer 10% verlagen, wat aanzienlijk is. Dat vermindert daardoor ook het risico op het ontwikkelen van hart- en vaatziekten.

Wetenschappelijk onderzoek toont ook aan dat β-sitosterol ontstekingsreacties in lever-, nier-, long- en hartweefsel neutraliseert[2]. Hoewel dit effect alleen is aangetoond bij laboratoriumratten, kan een dergelijk effect toch ook vaak bij mensen worden waargenomen. Inmiddels laat onderzoek zien dat β-sitosterol positieve effecten heeft op (de ontwikkeling van) reumatoïde artritis, een aandoening waarbij uw gewrichten chronisch ontstoken zijn[3].

Nu vraag je je natuurlijk af of extra vergine olijfolie misschien ook een behoorlijke hoeveelheid van die β-sitosterol bevat. Het antwoord daarop is positief, want extra vergine olijfolie bevat tussen de 94,3 en 173,2 milligram per 100 gram[4]. Is dat veel, is de volgende vraag. Ja, het blijkt dat extra vergine olijfolie, vergeleken met andere plantaardige oliën, behoorlijk wat van dit specifieke fytosterol bevat, al wisselt dat per cultivar of zelfs per seizoen[5].

We kunnen hieruit concluderen dat β-sitosterol een aantal positieve effecten heeft op je algehele lichamelijke gezondheid. We schreven hierboven al dat deze bioactieve stof, behalve in extra vergine olijfolie, ook voorkomt in noten, bonen en avocado's. Die combinatie van voedingsmiddelen klinkt al behoorlijk als het veelgeprezen mediterrane dieet, waarmee je je voorbereidt op gezond ouder worden.

[1] Wilt et al: beta-sitosterol for the treatment of benign prostatic hyperplasia: a systematic review in BJU International – 1999
[2] Maarouf et al: Ondansetron or beta-sitosterol antagonizes inflammatory responses in liver, kidney, lung and heart tissues of irradiated arthritic rats model in International Journal of Immunopathology and Pharmacology – 2024. Zie hier.
[3] Qian et al: β-Sitosterol Inhibits Rheumatoid Synovial Angiogenesis Through Suppressing VEGF Signaling Pathway in Frontiers in Pharmacology - 2022
[4] Li et al: Qualitative and quantitative analysis of β-sitosterol marker in virgin camellia oil and virgin olive oil in Food Quality and Safety – 2023
[5] Kyçyk et al: Sterol composition of virgin olive oil of forty-three olive cultivars from the World Collection Olive Germplasm Bank of Cordoba in Journal of the Science of Food and Agriculture – 2016.