Olijfolie met een hoog fenolgehalte?

Sommige producten van extra vergine olijfolie hebben een nieuwe niche in de markt ontdekt: olijfolie met een hoog fenolgehalte. Dit betekent dat ze extra vergine olijfolie op de markt brengen waarvan is vastgesteld dat het een hoger gehalte aan fenolen, en met name oleocanthal, bevatten dan 'gewone' extra vergine olijfolie.

Hmm, zo zal de kritische lezer van dit artikel zich direct afvragen, wat is oleocanthal precies en hoe hoog is 'hoog'?

Allereerst zijn er tot nu toe zijn er tenminste 36 verschillende fenolische verbindingen in extra vergine olijfolie geïdentificeerd, maar er bestaat veel variatie in de samenstelling en concentratie van deze fenolische verbindingen (0,02–600 mg/kg)[1].

Welnu, olijven produceren oleocanthal als een natuurlijk afweermechanisme. De stof beschermt de olijfolie tegen omgevingsstressoren, zoals ziekteverwekkers en structurele schade. Oleocanthal heeft antimicrobiële en ontstekingsremmende eigenschappen. Daardoor worden infecties door ziekteverwekkers als bacteriën, virussen en schimmels voorkomen of beperkt na beschadiging.

Oleocanthal is een fenolische verbinding die ontstaat tijdens de verwerking van olijven, met name wanneer ze tot olijfolie worden geperst, wat op zich natuurlijk ook een vorm van fysieke schade is.

De aanwezigheid van oleocanthal in extra vergine olijfolie is ook in verband gebracht met gezondheidsvoordelen voor mensen, zoals het verminderen van ontstekingen, dankzij het vermogen om het COX-2 enzym te remmen. Dit enzym wordt vooral in het lichaam aangemaakt bij ontstekingen. Het is betrokken bij de productie van stoffen die bijdragen aan pijn, koorts en ontsteking. Oleocanthal heeft daarmee dezelfde werking als de pijnstiller ibuprofen[2].

Als gevolg hiervan is de kans kleiner dat je last krijgt van chronische ontstekingen, zoals artritis en hart- en vaatziekten. Oleocanthal kan bovendien een remmende werking hebben op de ontwikkeling van de ziekte van Alzheimer. Oleocanthal vermindert ook het risico op het ontwikkelen van arteriosclerose.

Er zijn verschillende soorten olijven in het Middellandse Zeegebied waarvan bekend is dat ze rijk zijn aan oleocanthal. Voorbeelden hiervan zijn de Coratina (Italië), de Picual (Spanje) en de Koroneiki (Griekenland).

De introductie van extra vergine olijfolie met een hoog fenolgehalte lijkt daarom vooral een marketingtruc van bepaalde producenten. Zoals altijd betekent dit ook dat deze variant een stuk prijziger is dan 'gewone' extra vergine olijfolie.

[1] Cicerale et al: Antimicrobial, antioxidant and anti-inflammatory phenolic activities in extra virgin olive oil in Current Opinion in Biotechnology – 2012. zie hier.
[2] Cicerale et al: Biological activities of phenolic compounds present in virgin olive oil in International Journal of Molecular Sciences – 2020. Zie hier.